Táo bón ở trẻ tình trạng phổ biến hiện nay? Dấu hiệu và cách điều trị.

Ngày đăng: 18:29 12/11/2024 - Lượt xem: 263

Táo bón ở trẻ là một tình trạng phổ biến, có thể là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa đang gặp trục trặc tạm thời, thường do thiếu chất xơ và nước trong chế độ ăn uống. Nếu kéo dài, có thể ảnh hưởng đến tâm lý và thói quen ăn uống của trẻ, khiến việc chăm sóc sức khỏe trở nên khó khăn hơn. Vậy làm sao để nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và tìm ra cách hỗ trợ phù hợp giúp cải thiện tình trạng này cho trẻ? Cùng tìm hiểu để giúp con yêu luôn khỏe mạnh và phát triển toàn diện!

Táo bón là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, cùng tìm hiểu cách giúp con yêu luôn luôn khỏe mạnh

Táo bón ở trẻ là gì?

Táo bón là tình trạng tiêu hóa thường gặp ở trẻ nhỏ, xảy ra khi trẻ gặp khó khăn trong việc đi tiêu như: phân khô, ít lần đi tiêu trong tuần, phải rặn mạnh hoặc có biểu hiện khó chịu mỗi khi đi vệ sinh. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa của trẻ đang hoạt động chưa ổn định và có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt, tâm lý nếu không được phát hiện và hỗ trợ đúng cách.

Dựa theo hướng dẫn của Viện Sức khỏe và Chăm sóc Quốc gia Vương quốc Anh (NICE, 2010), trẻ có thể được xem là đang bị táo bón nếu có ít nhất hai trong số các biểu hiện sau:

  • Đi tiêu ít hơn 3 lần/tuần

  • Phân khô, to bất thường hoặc cứng

  • Trẻ có biểu hiện lo lắng, đau khi đi ngoài

  • Có dấu hiệu chảy máu nhẹ do rặn mạnh hoặc phân quá cứng

  • Từng có tiền sử nứt hậu môn hoặc tổn thương khi đi tiêu

Nếu thấy trẻ có những biểu hiện trên, phụ huynh nên sớm theo dõi, điều chỉnh chế độ ăn uống, bổ sung chất xơ và nước đầy đủ. Với trường hợp kéo dài, cần tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để được tư vấn kịp thời.

Táo bón là tình trạng trẻ gặp khó khăn trong việc đi tiêu

Tại sao táo bón ở trẻ nhỏ lại phổ biến?

Táo bón là tình trạng tiêu hóa thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn ăn dặm hoặc thay đổi chế độ ăn. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là do khẩu phần ăn thiếu chất xơ và nước, khiến quá trình tiêu hóa chậm lại, phân khô và khó đào thải.

Ngoài ra, ở một số trẻ, tình trạng táo bón xảy ra mà không có nguyên nhân y khoa cụ thể, được gọi là táo bón chức năng. Khi đi tiêu trở nên khó khăn và gây đau, trẻ có thể bắt đầu sợ đi vệ sinh, dẫn đến việc cố tình nhịn, làm cho tình trạng ngày càng nghiêm trọng hơn.

Táo bón kéo dài có thể khiến trẻ thường xuyên cảm thấy đầy bụng, chán ăn và khó chịu trong sinh hoạt. Một số trẻ còn có biểu hiện cáu gắt, ngủ không ngon hoặc mất tập trung khi học tập – do cảm giác khó chịu kéo dài trong cơ thể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống hằng ngày của trẻ.

Tại sao táo bón ở trẻ lại phổ biến 

Nguyên nhân dẫn đến táo bón ở trẻ

Táo bón ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, được chia làm hai nhóm chính:

1. Nguyên nhân thực thể (chiếm 5%)

Mặc dù phần lớn các trường hợp táo bón ở trẻ thường liên quan đến chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt, nhưng trong một số ít trường hợp, tình trạng này có thể bắt nguồn từ những yếu tố đặc thù liên quan đến sự phát triển hệ tiêu hóa hoặc hoạt động thần kinh tại vùng bụng – ruột. Khi nghi ngờ trẻ có biểu hiện kéo dài hoặc kèm theo triệu chứng khác thường, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra và tư vấn cụ thể.

Trong một số ít trường hợp, tình trạng táo bón ở trẻ có thể liên quan đến những yếu tố đặc thù như rối loạn nội tiết, hoạt động bất thường của hệ thần kinh ruột, hoặc bất thường bẩm sinh về cấu trúc hệ tiêu hóa. Đây là nhóm nguyên nhân y học hiếm gặp và thường đi kèm các dấu hiệu rõ rệt như: trẻ nhẹ cân kéo dài, ăn uống kém, bụng chướng, nôn ói thường xuyên hoặc rối loạn phát triển tổng thể.

Nếu phụ huynh nhận thấy các dấu hiệu bất thường, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và có hướng xử trí phù hợp.

2. Nguyên nhân chức năng (Chiếm 95%)

Phần lớn trẻ nhỏ bị táo bón là do thói quen sinh hoạt hoặc chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý, ví dụ:

  • Trẻ có thói quen nhịn đi ngoài do sợ đau hoặc ngại đi tiêu

  • Chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức, hoặc chuyển sang ăn dặm nhưng chưa bổ sung đủ nước, chất xơ

  • Sử dụng các loại sữa công thức giàu protein có thể khiến phân đặc hơn

  • Chế độ ăn thiếu rau củ quả, không uống đủ nước

  • Ít vận động, thay đổi sinh hoạt, căng thẳng

Duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ từ rau củ quả, tăng cường uống nước và tạo thói quen đi ngoài đều đặn là những yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa và cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ.

Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ

Dấu hiệu táo bón ở trẻ em 

Táo bón ở trẻ không chỉ thể hiện qua việc đi đại tiện ít hơn bình thường hoặc phân cứng, mà còn có thể kèm theo nhiều biểu hiện khác như:

  • Căng tức bụng, khó chịu vùng bụng dưới.

  • Ăn kém, biếng ăn, chậm tăng cân nếu kéo dài.

  • Dễ cáu gắt, khó chịu, ít vui vẻ như thường lệ.

  • Có biểu hiện muốn đi vệ sinh nhưng đi không được.

  • Trong một số trường hợp, trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn nhẹ.

Các biểu hiện trẻ bị táo bón

Trong một số trường hợp, nếu táo bón kéo dài, trẻ có thể gặp hiện tượng đau rát nhẹ vùng hậu môn hoặc thấy máu lẫn trong phân. Điều này có thể do phân quá khô, gây ma sát khi đi tiêu. Khi nhận thấy dấu hiệu bất thường này, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý đúng cách.

Tác động tiêu cực khi trẻ bị táo bón kéo dài

Táo bón là một vấn đề tiêu hóa khá phổ biến ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài và không được theo dõi, nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống và sức khỏe của trẻ. Một số hệ quả có thể bao gồm:

Trẻ ăn uống kém, hay bỏ bữa: Cảm giác đầy bụng, khó chịu khiến trẻ biếng ăn, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng nếu kéo dài.

Thay đổi tâm trạng và hành vi: Táo bón kéo dài có thể khiến trẻ dễ cáu gắt, khó tập trung, hoặc giảm năng lượng vận động.

Đau rát vùng hậu môn khi đi tiêu: Phân khô cứng có thể khiến trẻ đau mỗi lần đi ngoài, từ đó hình thành thói quen nhịn đi tiêu.

Ảnh hưởng đến sinh hoạt và giấc ngủ: Việc khó đi ngoài kéo dài làm trẻ bồn chồn, ngủ không sâu giấc, dẫn đến mệt mỏi.

Hậu quả nghiêm trọng khi táo bón ở trẻ kéo dài

Cách xử trí khi trẻ bị táo bón

1. Làm rỗng đại tràng

Bước đầu tiên trong điều trị là làm rỗng đại tràng. Bố mẹ có thể thực hiện một trong những phương pháp sau:

  • Thụt hậu môn: Bơm nước vào trực tràng để kích thích cơn mót đi ngoài.
  • Thuốc đút hậu môn: Sử dụng thuốc nhằm kích thích ruột đẩy phân ra ngoài.
  • Thuốc nhuận tràng (sử dụng theo chỉ định của bác sĩ): Giúp làm sạch đại tràng và trực tràng.
  • Dùng tay tháo phân: Đối với trường hợp khối phân quá lớn và cứng, có thể cần hỗ trợ y tế để xử lý phù hợp. Việc này nên được thực hiện bởi nhân viên y tế có chuyên môn.

2. Thuốc chống táo bón

“Trẻ bị táo bón có thể cần hỗ trợ y tế để cải thiện tình trạng. Việc dùng thuốc nếu có nên theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Ngoài ra, bố mẹ có thể cân nhắc chọn sữa công thức bổ sung dưỡng chất như OPO – giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng cho bé.
>>Xem thêm: Gợi ý các loại sữa phù hợp cho trẻ hay bị táo bón từ chuyên gia dinh dưỡng.

Cách chăm sóc trẻ bị táo bón

1. Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học

  • Đảm bảo cân đối các thành phần dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày của trẻ.
  • Hạn chế thực phẩm nhiều đường và chất béo giúp hỗ trợ hoạt động tiêu hóa khỏe mạnh hơn cho trẻ.
  • Tăng cường rau củ và trái cây tươi (dưới dạng sinh tố) để cung cấp vitamin và khoáng chất tự nhiên cho trẻ.
  • Khuyến khích trẻ uống đủ nước theo lượng khuyến nghị mỗi ngày.
  • Bổ sung thực phẩm có chứa chất béo OPO – một dưỡng chất được biết đến với vai trò hỗ trợ tiêu hóa cho trẻ nhỏ.
  • Nếu trẻ gặp khó khăn kéo dài trong tiêu hóa, bố mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng chăm sóc phù hợp.


Cách chăm bé khi bị táo bón

Lưu ý: Phụ huynh không nên tự ý cho trẻ sử dụng thuốc nếu chưa có chỉ định từ bác sĩ. Hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa Nhi để được thăm khám và tư vấn chăm sóc phù hợp với thể trạng.

2. Thay đổi hành vi của trẻ

  • Hướng dẫn trẻ tư thế đi vệ sinh đúng (ví dụ ngồi xổm hoặc kê cao chân) giúp việc đi tiêu dễ dàng hơn.
  • Tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh đều đặn mỗi ngày vào buổi sáng hoặc buổi tối để hình thành thói quen tốt.

Để hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh và sự phát triển toàn diện, bố mẹ nên quan sát các biểu hiện tiêu hóa của trẻ, và đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia y tế nếu thấy dấu hiệu bất thường. Kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý cùng lối sống sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp phòng ngừa táo bón, hỗ trợ bé phát triển tốt về thể chất và trí tuệ. Sự quan tâm đúng cách hôm nay chính là nền tảng cho con yêu lớn lên khỏe mạnh và hạnh phúc.

>>Xem thêm: Chăm sóc xương khớp: Mẹo từ chuyên gia dinh dưỡng

Hy vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp những thông tin hữu ích, giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng khó tiêu của bé và cách xử trí hiệu quả. Việc trang bị kiến thức và chăm sóc đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ sự phát triển toàn diện cho trẻ. Chúc các bậc phụ huynh luôn tự tin trong hành trình nuôi dạy con yêu khỏe mạnh và hạnh phúc.

CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI NANO GROUP 

Địa chỉ: Số 3-5, Đường số 2, KDC Đồng Phượng, P. Đông Hưng Thuận, Quận 12, TP Hồ Chí Minh.

Email: cskh@nanogroups.vn

Hotline: 19008125

Liên hệ tư vấn: 0345.722.599

Facebook
Gọi ngay: 19008125